Barrachd oidhirpean a dhìth gus ceangal a dhèanamh ri luchd-taghaidh agus comas a thoirt dhaibh ann an taghaidhean nan ùghdarrasan ionadail

17.06.2013

Tha cion cheanglaichean aig ìre nam pàrtaidhean poilitigeach, ìre ionadail agus ìre Riaghaltas na h-Alba a’ fàgail gu bheil taghaidhean nan ùghdarras ionadail a’ fàs mar an ‘treas sreath’ de dheamocrasaidh a rèir aithisg a chaidh fhoillseachadh an-diugh (17 Ògmhios) le Comataidh Riaghaltas Ionadail is Ath-bheothachadh aig Pàrlamaid na h-Alba.

Tha an aithisg a’ sgrùdadh taghaidhean nan ùghdarras ionadail ann an 2012 – far an do nochd dìreach 39.8 a-mach às a’ cheud den luchd-thaghaidh – ag amas air molaidhean a dhèanamh a thaobh mar a dh’fhaodar ceangal a dhèanamh ris a’ phoball agus a dhèanamh nas fhasa dhaibh bhòtadh sna h-ath thaghaidhean a thèid a chumail ann an 2017. 

 

Aig bonn cur ri bhòtadh tha ùrachadh air an dòigh sam bi daoine a’ bhòtadh le barrachd feum ga thoirt à bhòtaichean tron phost agus tro neach-ionaid agus leudachadh nan taghaidhean mu bhòtadh. Thug a’ Chomataidh fa-near ged a tha teicneòlas a’ gluasad air adhart gu sgiobalta nach do dh’atharraich modhan-bhòtaidh. Thug i fa-near cuideachd gum biodh cleachdadh an teicneòlais deatamach fhèin gus ceangal a dhèanamh ri luchd-bhòtaidh nas òige. 

 

Thuirt Leas-neach-gairm na Comataidh Iain MacUilleim BPA:

 

“Tha a’ Chomataidh againn gu math mothachail air cho cudromach agus a tha deamocrasaidh ionadail air beatha dhaoine air feadh na dùthcha bho latha gu latha. Is e sin as coireach gu bheil e cho cudromach gun do sheall sinn ri taghaidhean nan ùghdarras ionadail agus na dh’fheumar dèanamh gus a dhèanamh cinnteach gum bi guth aig na h-uile. Leis cho cudromach agus a tha e, fhuair sinn briseadh-dùil nach do ghabh gin de na pàrtaidhean poilitigeach ris a’ chothrom freagairt a thoirt air na h-iarrtasan againn airson fianais.”  

 

“Chan ann ri dìreach aon eagrachadh a tha ceanglaichean ri luchd-taghaidh an urra. Tha àite aig Riaghaltas na h-Alba, Coimisean nan Taghaidhean, na h-ùghdarrasan ionadail agus na pàrtaidhean poilitigeach gus a’ chumhachd a thoirt do dhaoine gus buaidh is atharrachadh a thoirt air ceistean ionadail. Mura bi sinn ag obair còmhla, tha cunnart da-rìribh ann gum measar taghaidhean nan ùghdarras ionadail mar an treas sreath de dheamocrasaidh fhathast.

 

“Le ceithir bliadhna ann mus bi na h-ath thaghaidhean do na h-ùghdarrasan ionadail ann, an-dràsta an t-àm gus ionnsachadh bho na chaidh a dhèanamh roimhe agus an siostam-bhòtaidh ùrachadh gus ceangal a dhèanamh ris na h-uidhir a dhaoine ’s a ghabhas agus an siostam-bhòtaidh a dhèanamh cho fosgailte farsaing agus a ghabhas.”

 

Thug aithisg na Comataidh na co-dhùnaidhean a leanas a-mach cuideachd:

 

Dòighean-bhòtaidh

Bu chòir beachdachadh gus gabhail ris a h-uile cothrom dòighean-bhòtaidh leithid air an Lìon agus air fòn fheuchainn.

 

Bu chòir do Riaghaltas na h-Alba feuchainn ri cleachdadh bhòtaichean tro neach-ionaid no tron phost a leudachadh leis cho àrd agus a tha ìre nam bhòtaichean tron phost a fhuaireadh roimhe.

Tionnsgnaidhean mu mhothachadh air taghaidhean

 

Gun dèan ùghdarrasan ionadail (ag obair le Bòrd-rianachd Taghaidhean na h-Alba agus Oifigearan-clàraidh Thaghaidhean) barrachd gus ceangal a dhèanamh ri daoine òga sna h-àrd-sgoiltean agus ann am foghlam àrd-ìre gu cunbhalach gus cho cudromach agus a tha deamocrasaidh ionadail a chomharrachadh agus cur ri mothachadh air modhan-bhòtaidh.

 

Clàradh luchd-bhòtaidh agus mar a ghabhas seo meudachadh

 

Bu chòir beachdachadh air a bhith a’ sireadh bheachdan gu leantinneach fad na bliadhna gus a dhèanamh cinnteach gu bheil a h-uile neach a tha airidh air bhòtadh air a chlàradh. Bu chòir beachdachadh air dòighean eile gus clàradh gu bhòtadh cuideachd. 

Cùl-fhiosrachadh

Bha Iain MacUilleim BPA agus Anna Nic an t-Sagairt BPA mar aithisgichean na Comataidh airson na rannsachaidh, a’ coinneachadh ri luchd-fianais, Bòrd-rianachd Taghaidhean na h-Alba agus Riaghaltas na h-Alba nam measg. 

Fhuair a’ Chomataidh fianais cuideachd air aithisgean le Coimisean nan Taghaidhean, Bòrd-rianachd Taghaidhean na h-Alba agus bhon Ollamh Alasdair Clark, Àrd-òraidiche ann am Poilitigs aig Oilthigh a’ Chaisteil Nuaidh.